🌼โมก : หอมละมุนกรุ่นเสน่ห์ทั้ง วงศ์วาน

 

       เหม่อดูหมู่แมกไม้           

        เหตุไฉนดูเศร้าหมอง

        หรือเค้าโมงที่เคยมอง

        เคยจู่จับกลับหายไป

       โมกซ้อนกลีบอ่อนหวาน

       สั่นสะท้านเหมือนจับไข้

       อ่อนระโหยด้วยโพยภัย

      ที่สาดสุมมารุมทรวง

      จากไปไม่เหลือแล้ว

      ประกายแก้วเคยห่วงหวง

      เดือนดับกับแดดวง

      แล้วพฤกษ์ไพรก็หายวับฯ 

โมก [โมกลา โมกซ้อน โมกบ้าน]
วงศ์ : Apocynaceae 

            ไม้ต้นนี้มีเพื่อนพ้องน้องพี่่ร่วมวงศ์เดียวกันเป็นไม้ดอกสวยงามมากมายเช่น ลีลาวดี บานบุรี ยี่โถ ชวนชม รำเพย ตีนเป็ดและพญาสัตบรรณฯลฯ เป็นต้น ลักษณะเด่นอันเป็นเอกลักษณ์ของพืชในวงศ์นี้คือ มียางเหนียว ๆ สีขาวข้นในแทบทุกส่วนของลำต้นที่จะไหลซึมออกมาทันทีที่ถูกสะกิด ซ้ำร้ายกว่านั้น ยางของไม้ในวงศ์นี้บางต้น โดยเฉพาะยางของต้นรำเพย ยี่โถ และชวนชมยังมีพิษเบื่อเมาอย่างร้ายแรง จึงเป็นอันตรายอย่างยิ่งสำหรับเด็ก ๆ ที่อาจสัมผัสหรือเผลอรับประทานเข้าไปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

            โมก..เป็นไม้ที่อยู่เคียงคู่กับสังคมไทยมานานแล้วเฉกเช่นเดียวกับไม้ไทยโบราณอื่น ๆ หลายต้น บทประพันธ์เกี่ยวเนื่องถึงไม้โมกและไม้โมกมันที่ปรากฎอยู่ในวรรณคดีไทยก็่มีหลายต่อหลายเรื่องเช่นกัน อย่างเช่นในบทพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่่ ๑ เรื่อง “รามเกืยรติ์” ที่ว่า

        ไก่แก้วจับแก้วขันขาน
        กระเหว่าจับกระวานส่งเสียง
        เค้าโมงจับโมกมองเมียง
        นกหกจับเหียงเคียงจร

🌸 เล็บมือนาง : เล็บนางนามแม่นี้..มีนัย

เล็บมือนางสะอางโฉม
ยามลมโลมกลางฟ้าใส
กิ่งก้านแม้แกว่งไกว
ยังชูช่ออรชร
แรกขาวแล้วพราวผ่าน
สู่แดงฉานไม่หยุดหย่อน
ผีเสื้อ..หมู่ภมร
เข้าจู่จับระยับตา...ฯ

เล็บมือนาง [Rangoon Creeper]
วงศ์ : Combretaceae

          พันธุ์ไม้โบราณดอกหอมของไทย  รู้จักกันดีอย่างน้อยตั้งแต่สมัยกลางยุคกรุงศรีอยุธยามาแล้ว จัดเป็นไม้ไทยในวรรณคดีที่มีการพรรณาถึงดอกเล็บมือนางอยู่หลายเรื่อง ดังปรากฎในลิลิตพระลอว่า..
          
"เล็บมือนางนี้ดั่ง    เล็บนาง เรียมนา
ชมม่านนางหวังต่าง        ม่านน้อง
ชมพูสไบบาง                   นุชคลี่ ลางฤา
งามป่านี้ไม้ปล้อง             แปลกปล้องคอศรีฯ

🌼 แก้ว : แพรพรรณบนเนื้อไม้

รวยรินกลิ่นกรุ่นพิกุลแก้ว

เจื้อยแจ้วสกุณาจ้าเสียง

เซ็งแซ่หาคู่มาเคียง

จำเรียงลำนำช้ำรัก

ป่านนี้เจ้าไปไกลที่ไหนหนอ

ปล่อยให้คนรอต้องทุกข์หนัก

โศกเศร้าเจียนตายช่างร้ายนัก

เหมือนหนามปักกลางใจไม่หน่ายพิษ..ฯ

แก้ว [Andaman Satinwood]
วงศ์ : Rutaceae

            
          เคยฟังเพลงที่ศิลปินล้านนาผู้โด่งดัง "จรัล มโนเพชร" เคยประพันธ์และขับร้องไว้อยู่้เพลงหนึ่ง ชื่อเพลง "น้อยไจยา" มีเนื้อความตอนหนึ่งว่า 'ดอกพิกุลก็คือดอกแก้ว'  ก็ให้สงสัยตงิด ๆ เลยไปค้นดู  ครับ..คนทางภาคเหนือเรียกดอกพิกุลว่า ดอกแก้ว จริง ๆ  ส่วนดอกแก้วที่เรารู้จักกันกลับไพล่ไปเรียกว่า แก้วพริก..

นิทานชวนเพลิน 🦅 เรื่อง "นกแสงตะวัน"

ฤดูหนาวปีนั้นช่างยาวนานเหลือ เกิน   ยาวนาน เสียจนท้องทุ่งเขียวขจี อันเป็นถิ่นที่อยู่ของสัตว์นานาชนิด   ต้องเปลี่ยนแปลงไป  ทุกหนทุกแห่งกลับกลายเป็นสีขาวโพลนของหิมะที่โปรยปรายลงมาอย่างไม่รู้จักจบสิ้น  แผ่คลุมความหนาวเย็นอันร้ายกาจกินอาณาบริเวณไปไกลแสนไกล

     สัตว์ต่าง ๆ พากันอพยพหนีหนาวไปจนสิ้น  บ้างที่หนีหนาวไม่ทัน    ก็ค่อย ๆ ทยอยล้มตายไปเป็นจำนวนมาก  ส่วนที่เหลืออยู่ก็อ่อนล้าโรยแรงลงไปทุกที  แม้แต่นกอินทรี ผู้ได้ชื่อว่า ราชาแห่งท้องทุ่งกว้าง  ก็ยังทนท้าความหนาวเย็นไม่ไหว  จำยอมละทิ้งความหยิ่งผยอง  ทิ้งตัวจากยอดไม้ลงมานอนฟุบอยู่กับกองหิมะอย่างสิ้นเรี่ยวแรง

         ห่างออกไปตรงชายเนิน  นกแซงแซวกับนกกาเหว่านอนทอดตัวนิ่งอยู่ใกล้ ๆ กัน  ไม่มีใครรู้ว่า นกทั้งสองเพียงแค่สลบไสลหรือลาจากโลกนี้ไปแล้ว  แต่ก็นั่นแหละ  ถึงยังมีชีวิตอยู่ก็คงยากที่จะหาความช่วยเหลือจากใครได้  เพราะในยามนี้  ทุกชีวิตล้วนตกอยู่ในสภาพเดียวกันทั้งนั้น  หนาว  เหนื่อย  และหิว  สิ่งเดียวที่พอจะทำได้ก็คือ  ประคองชีวิตให้รอด  เพื่อรอให้ฤดูหนาวอันทารุณนี้ได้ผ่านพ้นไปโดยเร็ว

        เจ้านกแสงตะวัน  มองความเป็นไปบนท้องทุ่งกว้างแห่งนี้ด้วยความเศร้าใจ  มันรู้สึกสงสารเพื่อนนกที่กำลังถูกทำร้ายจากความหนาวเย็นเป็นยิ่งนัก  ตัวมันเอง โชคดีที่ทิ้งถิ่นไปหากินทางใต้เสียนาน  โดยไม่ทันล่วงรู้มาก่อนว่าจะกลับมาเจอสภาพอากาศเลวร้ายเช่นนี้เข้า   ในตอนแรก  มันตั้งใจจะบินผ่านเลยไปเหมือนกับเพื่อน ๆ ของมัน  แต่เมื่อเหลือบเห็นเป็ดป่าฝูงหนึ่งกำลังดิ้นกระเสือกกระสนอยู่เหนือผิวน้ำ ที่กำลังแข็งตัวอยู่เบื้องล่าง  หมายที่จะโผบินขึ้นสู่ท้องฟ้าอย่างสิ้นหวัง  มันจึงตัดสินใจบินแยกจากฝูงลงมาเกาะบนยอดไม้บริเวณนั้น  และเพียงกวาดสายตามองไปรอบ ๆ    นกแสงตะวันก็พอจะคาดเดาได้ว่า  เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในทุ่งกว้างแห่งนี้ ร้ายแรงเกินกว่าที่มันจะนิ่งเฉยอยู่ได้

บทกวี >> ฤาโลกนี้มีแต่ฝันอันเหลือร้าย

ฤาโลกนี้มีแต่ฝันอันเหลือร้าย

ทุกสิ่งจึงดูสายไม่เหลือสวย

ฤาดิน ลม น้ำ ฟ้า ถึงคราม้วย

จึงโลกรวยความทุกข์ขุกเข็ญนัก

แก้วเจ้าจอม บานบุรี คลี่กลีบหม่น

ชเลชลฝูงปลาผวาหนัก

พรมพฤกษาร่ำไห้ยามทายทัก

หรือโลกนี้ป่วยหนักจนรักล้า

จึงมีแต่การทำลายไม่วายเว้น

มีแต่การฆ่าเข่นทุกหย่อมหญ้า

ทั้งผีเสื้อ เนื้อ หนอน สกุณา

ล้วนย่อยยับอัปราเพราะมือเรา

ฤาโลกนี้ไม่มีคนดีแล้ว

เพชรจึงไม่พราวแพรวเหมือนก่อนเก่า

ฤาความดีมัวไล่งับจับเงื้อมเงา

จนซึมเศร้า ดีไม่ได้.. ไปไม่เป็น

เหลือเพียงการวาดหวังที่ยังอยู่

เหลือเพียงแค่ทนดูทนรู้เห็น

อยากยืนรับลมชื่นคืนเดือนเพ็ญ

อยากกล่อมโลก ใจเย็นเย็น.. อย่าเพิ่งตาย