ท่วงทำนองเสนาะปานประหนึ่งเสียงดนตรี ถือเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของภาษาไทยที่จะหาภาษาอื่นใดในโลกมาเปรียบได้ยาก เรามีทั้งเสียงสูง-ต่ำ..หนัก-เบา...สั้น-ยาว มากำหนดเกณฑ์การออกเสียงทั้งในภาษาพูดและภาษาเขียน จนทำให้สามารถเลียนเสียงภาษาอื่นทั่วโลกได้เกือบทุกภาษา ทั้งยังเอื้อต่อการสร้างความไพเราะในงานประพันธ์ร้อยกรอง ตลอดจนการผันเสียงเพื่อสร้างจังหวะของคำให้กระชากกระชั้นหรือทอดยาวตามอารมณ์ของการสื่อสารทางภาษาอีกด้วย ซึ่งปัจจัยสำคัญของการออกเสียงให้ได้อารมณ์ครบถ้วนเหล่านี้ ก็เพราะเรามีทั้งคำเป็นและคำตายรวมทั้งอักษรสูง กลาง ต่ำไว้ใช้ในภาษาของเรานั่นเอง
มีหลักจำเป็นรูปประโยคง่าย ๆ ดังนี้
๑. คำเป็น...
คุณตาขายาว เคยนั่งหาวชิมลำไยผลโต หรืออาจจำเป็นรูปคำสั้น ๆ ก็ได้ว่า "ยวงมน"
หมายถึง พยางค์ที่ประสมกับสระเสียงยาวในแม่ก.กา (กา กง กน กม เกอย เกอว) และ รวมทั้งสระเสียงสั้น อำ ไอ ใอ เอา ด้วยเพราะถือว่าออกสำเนียงที่มีตัว ม ย ว กำกับอยู่
ขยายความเพิ่มเติมกันงงสักนิดเกี่ยวกับสระเสียงสั้น เสียงยาว เพราะอาจเป็นประโยชน์มากโดยเฉพาะการนำไปใช้ในการเขียนบทกวีที่มีบังคับฉันทลักษณ์เข้ามาเกี่ยวข้อง ขอยกตัวอย่างจากคำที่มีเสียง 'ม ย ว' สะกดแล้วก็แล้วกัน เช่น คำ (เสียงสั้น) คาม (เสียงยาว, ..ไทย (เสียงสั้น) ทาย (เสียงยาว),..ให้ (เสียงสั้น) หาย (เสียงยาว)...เข้า (เสียงสั้น) ข้าว (เสียงยาว) เป็นต้น ทั้งหมดนี้ ถือเป็นคำเป็นทั้งสิ้น
๒. คำตาย... เพราะจิตคิดคด ชอบพูดปดนัก
หมายถึง พยางค์ที่ประสมด้วยสระเสียงสั้นในแม่ ก.กา รวมทั้งสระเสียงสั้นและยาวที่มีตัวสะกด กก กบ กด ด้วย ตัวอย่างเช่น คะ (สระเสียงสั้น) คัด..(ตัวสะกดเสียงสั้น) คาด (ตัวสะกดเสียงยาว) , โละ..รก..โลก, กะ..กับ..กาบ, เลาะ..ล็อก..ลอก ฯลฯ เป็นต้น หรืออาจจำที่สำเนียงอักษรตัวสะกดเป็นคำง่าย ๆ ว่า “กบฏ”ิ (ก..บ..ด) ก็ง่ายดี
๓. ไตรยางศ์ หรืออักษรสามหมู่..
หมู่ที่ ๑ :- อักษรสูง มีอยู่ ๑๑ ตัว คือ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห
ฃวดของฉันถูกเศรษฐี ฝังผิดสีผิดไห
หมู่ที่ ๒ อักษรกลาง มีอยู่ ๙ ตัว คือ ก จ (ฎ ฏ) ด ต บ ป อ
ไก่จิกเด็กตายบนปากโอ่ง (โหดจัง แต่จำง่ายดี !)
หมู่ที่ ๓ อักษรต่ำ มีอยู่ ๒๔ ตัว (ก็ที่เหลือจากอักษรไทย ๔๔ ตัวนั่นแหละจ้ะ)
ไหน ๆ ก็ให้หลักจำคำไทยสำคัญ ๆ กันไปแล้ว จบตอนด้วยบทว่าด้วยการใช้ไม้ม้วนแถมไปด้วยเลยก็น่าจะดี ท่านเขียนเป็นกาพย์ยานี ไว้ให้จดจำกันง่าย ๆ ดังนี้…
ผู้ใหญ่หาผ้าใหม่ ให้สะใภ้ใช้คล้องคอ
ใฝ่ใจเอาใส่ห่อ มิหลงใหลใครขอดู
จะใคร่ลงเรือใบ ดูน้ำใสและปลาปู
สิ่งใดอยู่ในตู้ มิใช่อยู่ใต้ตั่งเตียง
บ้าใบ้ถือใยบัว หูตามัวมาใกล้เคียง
แคล่วคล่องอย่าละเลี่ยง ยี่สิบม้วนจำจงดี.
อีกบทหนึ่งที่โบราณท่านแต่งไว้เป็นกาพย์ยานีเหมือนกัน ปรากฎในหนังสือประถมมาลา ดังนี้...
ใฝ่ใจให้ทานนี้ นอกในมีแลใหม่ใส
ใครใคร่แลยองใย อันใดใช้อย่าใหลหลง
ใส่กลสะใภ้ใบ้ ทั้งต่ำใต้และใหญ่ยง
ใกล้ใบและใช่จง ใช้ให้คงคำบังคับ
ยี่สิบม้วนพอดี ยานี ๑๑ ทั้งสองบท สะดวกจำแบบไหน ท่องให้ขึ้นใจเลยครับ./
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น